ProRail wil de komende jaren zoveel mogelijk onbewaakte overwegen opheffen. Beveiligde overwegen zijn namelijk veiliger. Van alle spoorwegovergangen in Nederland is zo’n vijf procent nog onbewaakt. De Adviesgroep Infrastructuur en Recreatie – waaronder het Fietsplatform – vindt het belangrijk dat een deel van deze overwegen open blijft voor recreanten. Daarom heeft het samenwerkingsverband het recreatief belang van 123 onbewaakte spoorwegovergangen in kaart gebracht: “Hiermee willen we inzichtelijk maken welke overwegen voor recreanten zo belangrijk zijn dat ze volgens ons niet mogen verdwijnen.”
De Adviesgroep (ANWB, Wandelnet, Fietsersbond, Fietsplatform en NOC*NSF) geeft nadrukkelijk aan dat ook voor hen veiligheid een belangrijk aspect is. “Veiligheid bereik je niet alleen door opheffen, maar ook door beveiligen of ongelijkvloers maken van een overgang.”, zo laat Wim Bot (beleidsadviseur bij Fietsersbond) weten. Uit het rapport blijkt dat bij twee derde van de overwegen sprake is van recreatief belang: deze worden veelvuldig gebruikt door fietsers, wandelaars en andere recreanten. Ze verbinden vaak de mooiste stukjes van ons land met elkaar. De Adviesgroep pleit voor behoud van deze belangrijke verbindingen. Dat kan zijn door te beveiligen, maar ook door aanleg van een brug of een tunnel.
Hoewel het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat extra geld beschikbaar heeft gesteld, is nu al duidelijk dat het beveiligen van alle onbeveiligde overwegen niet haalbaar is. Dat komt onder meer vanwege de hoge kosten van de sensortechniek die aankomende treinen moet detecteren. Andere opties zijn het plaatsen van hekken of het aanleggen van een brug of tunnel. “We hopen dat ons rapport aanleiding biedt om de 82 overwegen met recreatief belang per stuk te bekijken en zo tot oplossingen te komen. In de afgelopen jaren zijn zo veel overwegen verdwenen dat de nu nog resterende overwegen extra belangrijk worden”, aldus Ankie van Dijk (belangenbehartiger Wandelnet).
Op dit moment wordt er al gewerkt aan de beveiliging van drie van deze 82 overwegen: in Hoogkarspel (Noord-Holland), Littenseradiel (Friesland) en in Appingendam (Groningen). Op andere locaties worden momenteel discussies gevoerd. Bijvoorbeeld in Almen: waar ProRail en de gemeente eerst voornemens waren om drie van de vier recreatief belangrijke overwegen te sluiten, wordt naar aanleiding van een informatieavond bekeken of het mogelijk is om twee overwegen open te houden. De Adviesgroep is verheugd dat haar aanpak lijkt bij te dragen aan het voeren van dergelijke discussies.
Nederland heeft het drukst bezette spoornet van Europa. Er is ruim 7000 kilometer aan spoor in ons land dat op 1900 plaatsen te kruisen is via spoorwegovergangen. In de jaren tachtig waren dit er nog zo’n 3500. Door het sluiten van veel overwegen in de afgelopen jaren zijn op veel plekken in Nederland barrières ontstaan voor wandelaars en fietsers.
