Donderdagmorgen 9 maart is het rapport “Perspectief voor de veren” aangeboden aan wethouder Frank Groen van Tiel als lid van het bestuur van het Gelders Verenfonds, wethouder Stefan van Someren van Neder-Betuwe als vertegenwoordiger van de oevergemeenten, gedeputeerde Helga Witjes van provincie Gelderland, Johan van den Boogaard voorzitter van brancheorganisatie VEEON, mede namens LVP en Eef Meijerman, voorzitter van de Vrienden van de veerponten namens alle gebruikers. Namens de veerpontencoalitie, bestaande uit ANWB, Fietsersbond, Fietsplatform, NTFU, TeVoet, Ver. Vrienden van de Veerponten en Wandelnet was er een afvaardiging aanwezig.
Jan Wijnia presenteerde namens VNG Gelderland voorstellen voor het behoud van (50!) veren in Gelderland. De 50 veren in Gelderland zijn belangrijk voor scholieren die aan de overkant naar school gaan en voor fietsers, wandelaars en forenzen. De gemeenten kunnen samen met de exploitant van het veer naar oplossingen zoeken. In veel gevallen gaan nu de tarieven omhoog. Bij een groot aantal veren moeten gemeenten bijdragen in het exploitatietekort. Bij grotere tekorten moet ook de provincie bijspringen. Deze maatregelen zijn nodig vanaf 2024, omdat dan het Verenfonds leeg is.
Verscheidenheid aan veren
In de provincie Gelderland varen 50 veren. Die veren zijn allemaal verschillend. Sommige varen alleen in de zomer en zijn vooral van belang voor toeristen en recreanten. Er zijn veren die alleen voetgangers en fietsers naar de overkant brengen en veren, die ook auto’s, vrachtauto’s en landbouwwerktuigen vervoeren. Er zijn veren die vrij varen en veren die via een kabel naar de overkant gaan. En daarnaast speelt ook de breedte van de rivier en de scheepvaart een belangrijke rol. Van al die verschillende veren krijgt bijna de helft de exploitatie niet rond zonder steun uit het Verenfonds.
Het rapport
In de rapportage wordt een beeld gegeven van het verenbestand in Gelderland en de ontwikkeling van het Verenfonds. Er is de afgelopen vier jaar veel gesproken over de veren, er is veel onderzoek gedaan. Maar voor de oplossingen werd vooral naar elkaar gewezen. In het rapport wordt advies gegeven en een indruk van de discussies. Vervolgens wordt een beeld geschetst van oplossingsrichtingen.
Volgens het rapport zijn op de eerste plaats de exploitanten aan zet om de veren te laten varen. Er is een model ontwikkeld, waarin de inkomsten en uitgaven zichtbaar gemaakt kunnen worden. Samen met de beide oevergemeenten kan de exploitant bespreken aan welke knoppen er gedraaid moet worden.
Dat kan leiden tot lagere kosten of hogere opbrengsten door hogere tarieven. Het model is getoetst bij de 10 veren met de grootste tekorten. Gezien wordt, dat op deze wijze afspraken tussen de exploitant en de gemeenten te maken zijn en in veel gevallen al gemaakt zijn. Bij het verhogen van de tarieven wordt extra aandacht besteed aan betaalbare abonnementen voor met name scholieren.
In enkele gevallen zijn de tekorten in de exploitatie zodanig groot, dat ook de provincie moet bijspringen. Van de provincie wordt daarnaast een actieve rol verwacht, waardoor jaarlijks samen met gemeenten en exploitanten een goed beeld ontstaat van de situatie waarin de veren verkeren. Tenslotte moet de provincie een nieuw fonds instellen, waaruit vernieuwing en verduurzaming van veren betaald kunnen worden.
Belang veren
Het maatschappelijke belang van de veren is duidelijk. Veren zijn belangrijk voor duurzame mobiliteit (fiets), voor recreatie en toerisme en vooral voor de leefbaarheid van gebieden in het rivierenland. Zonder de veren moeten scholieren of forenzen heel ver omrijden of wordt het lastig om aan de overkant van de rivier te winkelen. Voor de leefbaarheid van het rivierengebied zijn de pontjes van levensbelang. De komende maanden worden de voorstellen door de diverse partijen uitgewerkt en vindt besluitvorming plaats. Gemeenten en provincie moeten het samen met exploitanten oppakken. Als de bouwstenen en aanbevelingen worden overgenomen is er perspectief voor de veren in Gelderland.
Petitie voor behoud
De Veerpontencoalitie van ANWB, Fietsersbond, Fietsplatform, NTFU, TeVoet, Vrienden van de Veerponten en Wandelnet luidde begin dit jaar de noodklok door een petitie te starten. Inmiddels is de petitie voor het behoud al ruim 23.000 keer ondertekend. Nog niet getekend? Het kan nog steeds!
Over het Verenfonds
Het Verenfonds is 30 jaar geleden door de provincie en de gezamenlijke gemeenten in Gelderland in het leven geroepen en gevuld. Als enige provincie in Nederland werd op deze wijze ondersteuning gegeven aan de veren die de exploitatie niet rond kregen. De afgelopen jaren werd jaarlijks 1 miljoen euro uitgekeerd uit dit fonds. Daarnaast pasten gemeenten een half miljoen bij. Enkele jaren geleden werd duidelijk, dat het fonds bijna leeg was. De provincie stelde een onderzoek in en wilde geen rol meer hebben bij de instandhouding van de veren, behouders maatwerk. Provinciale Staten benadrukten het belang van de veren.
